آقای پرواسی گفت: از شرکت نفت و گاز سرو که زمینۀ گردهمایی و تبادل نظر را بین مدیران محترم فراهم ساخته اند، قدردانی می کنم؛ چراکه بستری برای گردهمایی فعالان صنعت پتروشیمی، تبادل نظر و هم اندیشی دربارۀ تازه ترین دستاوردهای حوزۀ کاتالیست و دریافت بازخوردها و راهکارها در حوزۀ کارایی کاتالیست بومی به خوبی ایجاد شده است.
قصد دارم، به یک صنعت پایین دستی از پتروشیمی و یک صنعت شیمیایی بپردازم که تجربه ای موفق در همکاری با شرکت نفت و گاز سرو در موضوع بومی سازی کاتالیست های موردنیاز کشور داشته است. بنده به طور خاص به کارآمدی و عملکرد کاتالیست بومی سنتز فرمالدهید از متانول مربوط به واحد تولید فرمالین خواهم پرداخت، اما پیش از آن اشاره ای به شرکت صنایع شیمیایی فارس و مسیری که تاکنون پیموده است، خواهم داشت.
شرکت صنایع شیمیایی فارس با قدمتی ۵۰ ساله، اولین تولیدکنندۀ فرمالین و پلیمرهای مشتق شده از آن است که در صنعت تولید نئوپان، تولید ظروف ملامین و صنعت ساختمان کاربرد دارد. شرکت شیمیایی فارس دو واحد فرمالین دارد که با دو تکنولوژی مختلف فرمالین را از متانول تولید میکند؛ در یکی از واحدها کتالیست های نقره استفاده می شود و واحد دیگر بر پایۀ اکسیدهای فلزی آهن مولیبیدن است.
پایۀ فرمالین، گازی به نام فرمالدهید است که محلولی شفاف با کاربردهای مختلف است.
سهم دهدرصدی از بازار داخلی
در رابطه با آمار تولید فرمالین، می توان گفت با توجه به تولید بسیار انبوهی که در کشور چین وجود دارد، تقریباً بیش از ۵۰ درصد تولید فرمالین دنیا، به آسیا اختصاص دارد. از این میزان، ۸۵۶ هزار تن در سال مربوط به ایران و سهم شرکت صنایع شیمیایی فارس حدود ده درصد بازار ایران است.
در رابطه با معرفی لایسنسورهای معروف در تولید فرمالین دنیا می توانیم از لایسنسورهای کشور هند، ایتالیا، و همچنین لایسنسورهای چینی، آمریکایی و سوئدی و نروژی نام ببریم. در ایران دو لایسنسور ایتالیایی و سوئدی شناخته شده است.
واحد فرمالین صنایع شیمیایی فارس بر پایۀ اکسید فلزی در سال ۱۳۹۲ راهاندازی شد و با رویکرد مدیریت شرکت صنایع شیمیایی فارس، مبنی بر شکستن انحصار، خودکفایی و بینیازی نسبت به واردات کاتالیست از خارج، با توجه به پیشینۀ موفق شرکت نفت و گاز سرو، مذاکره با این شرکت آغاز شد. خوشبختانه، براساس دیدگاه های مشترک، توانمندی خوب سرو و اعتقاد مدیران شرکت مبنی بر استفاده از توان داخل، این همکاری آغاز شد.
بارگذاری موفق و اثربخش کاتالیست سرو
در گام نخست، دو شرکت در یک پروژۀ تحقیقاتی مشترک دانش فنی کاتالیست را بومی سازی کردند و بعد از موفقیت در تولید این کاتالیست توسط سرو، در سال ۱۳۹۷ خرید از این مجموعۀ دانش بنیان آغاز شد و کاتالیست های خریداری شده در خرداد سال ۱۳۹۹ بارگذاری شدند.
تمامی پارامترهای این کاتالیست، در طول استفاده از آن رصد شدند و در نهایت، طبق نتیجه ای که از همکاری با این شرکت در اولین لود کاتالیست حاصل شد، توانستیم به ازای یک کیلوگرم کاتالیست شرکت نفت و گاز سرو ۲۸.۰۵ فرمالین ۳۷ درصدی تولید کنیم که این رقم نسبت به ضمانت های ۱۷ تن به ازای یک کیلوگرم کاتالیست نمونه های خارجی آن منجر به ۷۰ درصد افزایش تولید شده است.
امیدواریم که این تجربۀ موفق، سرآغازی برای توسعۀ صنایع پایین دستی صنعت پتروشیمی کشور باشد و با کنار هم قرار گرفتن صنایع مادر با صنعت دانش بنیان، نیازهای اساسی این صنعت برطرف شود.