کاتالیست که یک کالای استراتژیک در صنعت است، پیش از اینکه بومی سازی شود، به عنوان یک کالای انحصاری شناخته می شد. به این ترتیب محققان کشور تلاش های زیادی برای خروج این کالا از انحصار انجام دادند تا اینکه با بومی سازی آن، در حال در جایگاهی ایستاده ایم که در صنعت فولاد کشور هیچ نیازی به واردات کاتالیست نداریم و تمام کاتالیست های مورد استفاده در این صنعت داخلی است. مهندس محمد نیکوکار قائم مقام مدیرعامل شرکت فولاد خوزستان در امور بهره برداری و توسعه گفت و گوی کوتاهی با ما در این زمینه داشت که به شرح ذیل می خوانید:
نقش دانشگاه ها و فضای علمی کشور در بومی سازی کاتالیست به چه اندازه بود؟
یکی از تجهیزات بسیار مهمی که در انحصار چند کشور دنیا بود و عمدتا از کشور هند وارد می‌شد، کاتالیست بود. به خاطر می‌آورم، از دوران دانشجویی بنده، به دلیل انحصاری بودن کاتالیست، این کالا بسیار مورد توجه و برای کشور یک بحث جدی بود. دانشگاه‌ها نیز برای تلاش در تولید کاتالیست تلاش‌های زیادی می‌کردند ولی نتیجه جدی حاصل نشد. در نهایت، کار جدی که در این حوزه انجام شد، توسط شرکت نفت و گاز سرو در همکاری با شرکت فولاد خوزستان انجام شد که در نهایت به نتیجه مثبت رسید. ما نیز خوشحالیم که این کالای مهم برای صنعت فولاد و پتروشیمی که انحصاری هم بود، در کشور تولید و از انحصار خارج شد.
نظر شما راجع به برگزاری همایش دوسالانه شرکت نفت و گاز سرو چیست؟
طبیعتا برگزاری این همایش‌ها در معرفی شرکت‌ها و گسترش همکاری‌ها و ارتباطات بسیار موثر است. به ویژه کالایی مثل کاتالیست که نیاز به بازاریابی و صادرات دارد. این ارتباطات باعث می‌شود روی بهبود شرایط تولید کاتالیست‌های موجود و از طرف دیگر تولید کاتالیست‌های جدید کار شود. ما نیز از سال‌های گذشته تلاش داشتیم که کاتالیست‌های جدیدی تولید شود که در برابر نشست کربن مقاوم باشد. البته شنیده‌ام که این کاتالیست تولید شده و مراحل تست آن در حال انجام است. در واقع برگزاری این همایش‌ها و حفظ ارتباطات می‌تواند منجر به تولیدات جدید و حتی معرفی به دنیا شود.
از تجربه همکاری فولاد خوزستان با شرکت سرو برایمان بگویید.
این همکاری سال‌ها پیش( بیش از ۱۵ سال قبل) در یک پروژه تحقیقاتی آغاز شد و ما کاتالیست‌های تولید شده توسط شرکت نفت و گاز سرو را به صورت عملیاتی در واحدهای احیا آزمایش می‌کردیم. بازخوردی که داده می‌شد، موجب تصحیح عملکرد کاتالیست شرکت سرو می‌شد تا اینکه خوشبختانه چند سال پس از آن کاتالیست برای اولین بار در کشور بومی‌سازی شد و نتیجه همکاری نفت و گاز سرو و فولاد خوزستان بسیار خوب و موفق بود. تا اینکه حیطه فعالیت سرو گسترش پیدا کرد. در حال حاضر نیز در نقطه‌ای هستیم که در صنعت فولاد کاملاً از کاتالیست‌های داخلی استفاده می‌شود. امیدواریم کشور در تمامی اقلام مورد نیاز صنایع خودکفا و از ورود کالاهای خارجی بی‌نیاز شود و صنایع مختلف برای بومی‌سازی در زمینه‌های مختلف ایجاد شود.