همکاری پتروشیمی شیراز و سرو، مدلی ارزنده در صنعت پتروشیمی
آقای امرایی گفت: قطعاً به یاد داریم سختی هایی را که پیش از انقلاب و پس از انقلاب اسلامی در کشور وجود داشته و مشکلاتی که صنعت در طول سال ها به دلیل وابستگی به خارج از کشور متحمل شده است. درنتیجه پس از انقلاب، عملاً در راستای استقلال اقتصادی کشور و قطع وابستگی به خارج، مسئلۀ بومی سازی و ساخت در داخل به عنوان راهبردی اساسی در دستور کار نظام قرار گرفت و در سایۀ این راهبرد، مأموریت هایی تعریف شد. علمدار این موضوع در کشور، بی اغراق و بدون تعارف، حضرت آقا بودند که در تمام سخنرانی ها و توصیه هایی که داشتند، تأکیدشان بر این موضوع بود و اولین بار هم مسئلۀ شرکت های دانش بنیان و عنوان دانش بنیان را ما در کلام ایشان شنیدیم.
نتیجۀ این تأکیدات، ظهور مجموعۀ دانش بنیانی همچون «نفت و گاز سرو» است که هم درون مرزها و هم ورای مرزهای کشور موفقیت های متعددی را ثبت کرده و محصولات آن در داخل و خارج از کشور برای مجموعه های صنعتی مؤثر و مفید واقع شده اند.
تولد صنعت کاتالیست داخل با حمایت پتروشیمی شیراز
مجموعۀ پتروشیمی شیراز و نفت و گاز سرو، با یکدیگر قرابتی معنادار دارند؛ ریشۀ این تعامل و ارتباط به حدود ۲۰ سال پیش، در دهۀ ۸۰ بازمی گردد که این ارتباط شکل می گیرد و تعامل، بنای اعتماد می شود. در آن زمان بر مبنای اعتماد به شرکت نفت و گاز سرو، پتروشیمی شیراز به عنوان اولین پتروشیمی کشور، که البته خیلی از اولین ها به نام اوست (پتروشیمی شیراز)، در کنار تجربه و پیشینه ای که امروز بالغ بر ۶۰ سال می شود، در کنار انگیزه ای که همکارانمان در شرکت نفت و گاز سرو نیز دارند، تولید برخی از اولین کاتالیست های کشور به طور مشترک آغاز شد.
این امر دشواری است که برای اولین بار محصولی خاص و استراتژیک مانند کاتالیست، بومی سازی شود و شرکتی ریسک آن را بپذیرد که از آن استفاده کند. تحقق این امر، علاقه و عشق به توسعه، تمایل به قطع وابستگی و خودکفایی کشور را می طلبد. این موضوع کاملاً دوطرفه بوده و این علاقه به کشور در شرکت نفت و گاز سرو نمایان است که امروز ثمرۀ آن را در تولید کاتالیست های بومی مشاهده می کنیم.
این مسیر شروع سختی داشت و حتی امروز هم هستند کسانی که کاتالیست ها و تجهیزات بومی شده را باور ندارند. کسانی که این علاقه را نداشته باشند و وارد این حوزه شوند، از مشکلات آن می گریزند، اما خوشبختانه این شکل از همکاری و تعامل، میان پتروشیمی شیراز و شرکت نفت و گاز سرو، به نتایج خوبی رسیده است؛ نتیجه ای که در پایش های تخصصی همکاران ما در مجموعۀ پتروشیمی شیراز در استفاده از این کاتالیست مشخص می شود.
پتروشیمی شیراز و کاتالیستی دیگر برای نخستین بار در کشور
به رغم برخی مشکلاتی که کاملاً در بومی کردن یک محصول برای اولین بار طبیعی است، وقتی عملکرد مثبت و مناسب ازجمله متان خروجی، افت فشار کمتر نسبت به کاتالیست خارجی، دمای پایین تر نسبت به نمونۀ خارجی و … این کاتالیست مشاهده می شود، همکاران ما جذب می شوند و این همکاری مبارک و مشترک، در تولید اولین کاتالیست سنتز متانول کشور نیز ادامه می یابد. این اقدام از سال ۱۳۹۳ شکل گرفت. رفت وآمدهای زیادی انجام شد و از موانع و سختی های بسیاری که در مسیر وجود داشت، عبور کردیم و درنهایت پایلوت شکل گرفت. فعالان شرکت نفت و گاز سرو، سختی های بسیاری را متحمل می شوند و حتی گاز سنتز را با کپسول به شیراز حمل می کنند تا از همان گاز سنتز برای پایلوتی که ساخته اند، استفاده کنند. تجربۀ پتروشیمی شیراز نیز در کنار این عزم و توانمندی قرار می گیرد، تبادل نظر صورت می گیرد و متخصصان شاخص ها را بررسی می کنند.
درنهایت در سال ۹۸ این کاتالیست به نتیجه رسید و برای اولین بار در کشور و در پتروشیمی شیراز، کاتالیست بومی سنتز متانول، که شرکت نفت و گاز سرو آن را تولید کرده بود، بارگذاری شد.
استفاده از این کاتالیست، نتایج قابل قبولی داشت و در مقایسه با کاتالیست شرکت های خارجی که دانش فنی تولید این محصول در آن ها نهادینه شده، عملکرد به مراتب مناسب تری نشان داد. این در حالی است که شرکتی مانند نفت و گاز سرو برای نخستین بار این کار را کرد. نباید توقع داشته باشیم که این محصول دقیقاً همان عملکرد و کارایی نمونۀ خارجی را داشته باشد، اما خوشبختانه به رغم برخی مشکلات، نتیجۀ آن قابل قبول بوده است.
اما همکاران ما به همین قانع نمی شوند و بررسی هایشان را ادامه می دهند تا اینکه درنهایت امروز به کاتالیست بهینه شده رسیده ایم. امسال پس از دو سال مجدداً بارگذاری صورت گرفته است و امروز، بیش از ۸ الی ۹ ماه از بارگذاری کاتالیست بهینه شده می گذرد، اما واحد متانول ما با ظرفیت بیست درصد بالاتر از واحد اسمی کار می کند و ۱۱۹ الی ۱۲۰ درصد واحد متانول پتروشیمی شیراز در حال ارائۀ سرویس است.
باعث افتخار است که مجموعه ای ایرانی بتواند اقدامی به این بزرگی را با چالش هایی که دارد، انجام بدهد و محصولی همپای شرکت های بنام و قدرتمند، مانند جانسون متی، تولید کند.
حتی کاتالیست شیفت دمابالا، که از تولیدات مجموعۀ نفت و گاز سرو است را بارگذاری کردیم، و نتایج محصولات این شرکت، که بهتازگی در مجموعۀ پتروشیمی پردیس نیز بارگذاری شده، مشخص کرده که به کارآیی تقریباً برابر با کاتالیستی مثل جانسون متی رسیده است.
نقش هلدینگ نفت و گاز پارسیان، در بومی سازی صنعت داخل
مجموع این افتخارات سبب صرفه جویی در خروج ارز از کشور شده و از همه مهمتر، کشور را به استقلال و قطع وابستگی به خارج نزدیک کرده است؛ چیزی که جزو منویات و تأکیدات مقام معظم رهبری و انتظارات ایشان از مجموعه های صنعتی است.
ظرفیت شرکت های دانش بنیان و توان آن ها به قدری توسعه پیدا کرده که وقتی با همت آقای دکتر محمودی، مدیرعامل نفت و گاز پارسیان، تعدادی از کارفرمایان از خارج از کشور برای مذاکره درمورد پروژۀ خارجی آمده بودند، تور صنعتی ای برایشان برگزار کردیم تا با بخشی از ظرفیت های ساخت داخل آشنا شوند. گروه مذاکره کننده از توانمندی های موجود تعجب کردند و برایشان جالب بود، به طوریکه اذعان کردند هیچگاه تصور نمی کردیم که ایران در ساخت کاتالیست و فرآورده های پتروشیمی، چنین توانمندی و ظرفیتی داشته باشد.
راهبرد و فرهنگ پتروشیمی شیراز مبتنی بر استفاده از ظرفیت داخل، قدمتی بالغ بر ۲۰ سال دارد. ما اکنون توانمان را بر این گذاشته ایم که در پروژه های داخلی، طرح های توسعه ای و پروژهه ای خارج از کشور، که به همت گروه نفت و گاز پارسیان در آستانۀ ورود و اجرای آنها هستیم، از ظرفیت شرکت های داخلی مانند نفت و گاز سرو استفاده کنیم، امری که باعث افتخار است. البته این دورانِ سختی تحریم ها نیز مانند خیلی از سختی های دیگر روزی خواهد گذشت، اما آن روز یادمان نرود که شرکت هایی مانند نفت و گاز سرو با عشق، علاقه و اراده نگذاشتند به خاطر نبود تجهیزات و کاتالیست کارمان دچار مشکل شود.
روزی که تحریم ها برداشته شود و درهای کشور به روی خیلی از تأمین کننده های خارجی و برندهایی که پیشتر بوده اند و ما را در شرایط دشوار تنها گذاشتند، باز می شود، فراموش نکنیم شرکت نفت و گاز سرو با تمام مشکلات و موانع، کاتالیست ما را تأمین کرد و باید استفاده از ظرفیت های بومی، همچنان اولویت ما باشد.
خسته نباشید و خداقوت می گویم به همۀ دست اندرکاران این شرکت که سبب سربلندی کشور هستند و در مسیر استقلال و قطع وابستگی کشور قدم برمیدارند؛ امری که قطعاً مورد رضایت حضرت آقا و مردم خواهد بود.
از مجموعۀ نفت و گاز سرو تقدیر و تشکر می کنم که این همایش مؤثر و مفید را برگزار کردند که به تعامل و اشتراک آخرین اطلاعات بین مجموعه های صنعت پتروشیمی انجامید.